بیوگرافی سید علی خامنه‌ای – Seyyed Ali Khamenei
آیت‌الله سید علی حسینی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، از شخصیت‌های تاثیرگذار در تاریخ معاصر کشورمان محسوب می‌شود. در این نوشته با وب سایت ایران فیتنس همراه ما بمانید.
| نام | آیت‌الله سید علی حسینی خامنه‌ای |
|---|---|
| تولد | ۲۹ فروردین ۱۳۱۸ |
| محل تولد | مشهد، ایران |
| ملیت | ایرانی |
| سمت فعلی | رهبر جمهوری اسلامی ایران |
| تعداد فرزندان | ۶ |
سید علی خامنه‌ای کیست
نام کامل: سید علی حسینی خامنه‌ای
متولد: ۲۹ فروردین ۱۳۱۸ (۱۹ آوریل ۱۹۳۹)
محل تولد: مشهد، ایران
نقش فعلی: رهبر جمهوری اسلامی ایران (از سال ۱۳۶۸ تاکنون)
سید علی خامنه‌ای چه کسی است
سید علی خامنه‌ای در تاریخ ۲۹ فروردین ۱۳۱۸ در شهر مشهد به دنیا آمد. پدرش، سید جواد خامنه‌ای، از علما و مهاجران آذری‌تبار به مشهد بود.
مادرش نیز زنی مؤمن و محترم در جامعه مذهبی محسوب می‌شد. خانواده خامنه‌ای زندگی ساده‌ای داشتند و از نظر اقتصادی در طبقه متوسط قرار داشتند.
ملیت سید علی خامنه‌ای
سید علی خامنه‌ای اهل ایران است. وی در ۱۹ آوریل ۱۹۳۹ در شهر مشهد، ایران متولد شده و بیشتر دوران تحصیل و زندگی خود را در داخل کشور گذرانده است.
اصالت سید علی خامنه‌ای
سید علی خامنه‌ای از نظر نسب، ریشه آذری از پدر و اصالت فارسی از مادر یزدی دارد. خانواده‌اش از سادات حسینی هستند که نسبشان به امام سجاد (ع) می‌رسد و در طول قرون به علمای دین منسوب بوده‌اند.
مذهب سید علی خامنه‌ای
مذهب: شیعه دوازده امامی
عنوان مذهبی: آیت‌الله العظمی
حزب سیاسی سید علی خامنه‌ای
حزب جمهوری اسلامی (۱۳۶۶–۱۳۵۷)
جامعه روحانیت مبارز (۱۳۶۸–۱۳۵۶)
سن سید علی خامنه‌ای
سید علی خامنه‌ای متولد ۲۹ فروردین ۱۳۱۸ (برابر با ۱۹ آوریل ۱۹۳۹) است. در حال حاضر او ۹۱ ساله می‌باشد.
بیوگرافی سید علی خامنه‌ای
آیت‌الله سید علی حسینی خامنه‌ای یکی از برجسته‌ترین شخصیت‌های سیاسی و مذهبی معاصر ایران است.
از سال ۱۳۶۸ تاکنون، وی به عنوان رهبر جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کند و دومین فرد در تاریخ ایران است که به مقام رهبری کشور نایل آمده است.
سابقه فعالیت‌های انقلابی، سمت‌های ریاست‌جمهوری، تلاش‌های علمی و فرهنگی، و تأثیرگذاری گسترده در داخل و خارج از کشور، او را به چهره‌ای کلیدی در تحولات ایران و منطقه مبدل ساخته است.
سید علی خامنه‌ای
سید علی خامنه‌ای یکی از چهره‌های تأثیرگذار در تاریخ معاصر ایران است که نقش محوری در انقلاب، جنگ، ساختار سیاسی و هدایت فکری کشور ایفا کرده است. درک زندگی، دیدگاه‌ها و سیاست‌های او برای تحلیل تحولات جاری و آینده ایران ضروری می‌باشد.
زندگینامه سید علی خامنه‌ای
سید علی خامنه‌ای ریشه‌های فعالیت‌های سیاسی‌اش را از خانواده‌ای مذهبی و سیاسی گرفته است و سه رویداد مهم در جوانی او را به سمت سیاست و مبارزه کشاند: اصلاحات شاه، ملی شدن نفت مصدق، و آشنایی با نهضت نواب صفوی.
زندگی سید علی خامنه‌ای
نخستین برخورد او با فعالیت‌های سیاسی، دیدار با نواب صفوی در سال ۱۳۳۱ بود که او را به فکر انقلاب و مبارزه واداشت. همچنین، او خود را شاگرد روح‌الله خمینی می‌داند و در سال ۱۳۳۶ با او دیدار کرد.
در سال ۱۳۴۱، در کنار برادرش، مأمور رساندن پیام‌های خمینی به مردم مشهد شد و نقش مهمی در انتقال پیام‌های انقلاب ایفا کرد.
خمینی از خامنه‌ای خواست تا از واقعه مدرسه فیضیه و رفتار رژیم با مخالفان روایت کند و او به عنوان رابطی میان روحانیون و مردم فعالیت می‌نمود.
سید علی خامنه ای زندگی نامه
پدر خامنه‌ای، سید جواد، و پدربزرگش سید حسین، روحانیان آذری مقیم نجف بودند و جد او از تفرش به آذربایجان مهاجرت کرده بود.
سید حسین در نجف فقیه و مدرس برجسته‌ای بود و در تبریز امامت مسجد جامع را بر عهده داشت.
سید جواد، زاده نجف، پس از تحصیل در نجف، در مشهد زندگی کرد و در مساجد بازار و گوهرشاد امام جماعت بود.
کودکی سید علی خامنه‌ای
دوران کودکی سید علی خامنه‌ای با سادگی، فقر مالی و تربیت مذهبی عمیق در خانواده‌ای روحانی و سنتی در مشهد سپری شد. او در خانواده‌ای فقیر بزرگ شد و تا حدود پنج‌سالگی در خانه‌ای کوچک در محله‌ای فقیرنشین مشهد زندگی می‌کرد که تنها شامل یک اتاق و یک زیرزمین بود.
بعدها، ارادتمندان خانواده، زمینی را خریداری و خانه او را به سه اتاق توسعه دادند. او از چهار سالگی همراه برادرش سید محمد، در مکتب‌خانه تحصیل و قرآن یاد گرفت و سپس دوره دبستان را در مدرسه «دارالتعلیم دیانتی» در مشهد گذراند. در این دوران، قرائت و تجوید قرآن را نزد قاریان محلی آموزش دید.
نوجوانی سید علی خامنه‌ای
آیت‌الله خامنه‌ای معالم الاصول را نزد سید حسینی سیستانی، شرح لمعه و دیگر دروس فقهی را نزد پدرش فرا گرفت و در سال ۱۳۳۴ در درس خارج فقه سید میلانی حاضر شد.
در سال ۱۳۳۶، به نجف سفر کرد و در دروس علمای بزرگی مانند سید محسن حکیم و سید ابوالقاسم خویی شرکت نمود، اما به دلیل مخالفت پدر، مجدداً به مشهد بازگشت. در همان سال، اجازه روایت از سید میلانی را دریافت کرد.
در سال ۱۳۳۷، به قم رفت و در مدرسه حجتیه اقامت گزید و در درس استادانی چون سید حسین بروجردی و سید روح‌الله خمینی شرکت کرد. او پنج سال در قم ماند و بیشتر وقت خود را به مطالعه و تدریس اختصاص داد. در سال ۱۳۴۳، پس از نابینا شدن پدرش، به مشهد بازگشت و در جلسات درس سید هادی میلانی تا سال ۱۳۴۹ شرکت داشت.
بیوگرافی سید علی خامنه‌ای
سید علی خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران، از خانواده‌ای مذهبی و سیاسی برخاسته است. او در زندگی شخصی‌اش ازدواج کرده و چندین فرزند دارد.
او از ازدواج اولش سه دختر داشت که متأسفانه فوت شدند. سپس با خدیجه میردامادی ازدواج کرد و حاصل این زندگی چهار پسر و یک دختر است.
زندگی شخصی و علایق
آیت‌الله خامنه‌ای با دختر حجت‌الاسلام خجسته بافقی ازدواج کرده است، و خانواده‌اش کمتر در رسانه‌ها ظاهر می‌شوند. او زندگی ساده‌ای دارد و به شعر، ادبیات و موسیقی سنتی ایرانی علاقه‌مند است.
فرزندان سید علی خامنه‌ای
او شش فرزند دارد: دو دختر به نامهای بشری و هدی، و چهار پسر به نامهای مصطفی، مجتبی، مسعود (محسن) و میثم.
پسران سید علی خامنه‌ای
– مصطفی خامنه‌ای: متولد دهه ۱۳۴۰، روحانی و استاد حوزه علمیه قم، فعال در مسائل فرهنگی و دینی، و شبیه‌ترین فرزند به پدر در تفکر و رفتار.
– مجتبی خامنه‌ای: متولد حدود ۱۳۴۸، روحانی، از چهره‌های تأثیرگذار، و یکی از گزینه‌های احتمالی برای جانشینی پدر؛ همسرش دختر غلامعلی حداد عادل است.
– میثم خامنه‌ای: پژوهشگر حوزه علوم انسانی، بیشتر در زمینه‌های فرهنگی و تحقیقاتی فعال است و کمتر در سیاست حضور دارد.
– مسعود خامنه‌ای: فعالیت‌های رسانه‌ای یا سیاسی ندارد و بیشتر در فضای خصوصی و غیررسمی فعالیت می‌کند.
این اطلاعات نشان‌دهنده زندگی خانوادگی و شخصی رهبر انقلاب و تأثیرگذاری او بر جامعه است.
خانواده سید علی خامنه‌ای
پدر: سید جواد خامنه‌ای، روحانی و مجتهد آذربایجانی‌تبار، که منبع اصلی درآمد خانواده بود و زندگی‌اش محدود و سخت بود. در مصاحبه‌ها، آیت‌الله خامنه‌ای به رنج‌های کودکی‌اش اشاره کرده و گفته است: «کودکی ما با رنج و زحمت گذشت. گاهی شب‌ها شام نداشتیم… من لباس‌های وصله‌دار می‌پوشیدم.»
مادر: خدیجه میردامادی، از خانواده‌ای مذهبی اهل نجف و یزد، که نقش مهمی در تربیت و توسعه روحانی و فرهنگی سید علی خامنه‌ای داشت.
خواهر و برادران سید علی خامنه‌ای
برادران او، سید محمد و سید هادی، فعال سیاسی و روحانی بودند؛ سید محمد در مجلس خبرگان قانون اساسی و مجلس شورای اسلامی ترور شد، اما زنده ماند. خواهرش، بدری سادات، همسر علی تهرانی است که در خیزش ۱۴۰۱ بر او برائت اعلام کرد. سید حسن، تنها برادر غیرروحانی، در وزارت نفت فعالیت دارد.
تحصیلات و تربیت دینی
سید علی خامنه‌ای آموزش دینی خود را از سن چهار سالگی در خانه آغاز کرد، و پدرش سید جواد خامنه‌ای اولین معلم او در آموزش قرآن بود.
همزمان با تحصیل در کلاس پنجم دبستان، مقدمات حوزه را در مدرسه سلیمان‌خان مشهد شروع کرد و بخشی از دروس را نزد پدرش فرا گرفت.
این دوران، که همزمان با حضور نواب صفوی در مشهد بود، تأثیر زیادی در شکل‌گیری دیدگاه‌های سیاسی و انقلابی او داشت.
او سپس دوره سطح حوزوی را در مدرسه نواب گذراند و همزمان تا سال دوم دبیرستان به تحصیل ادامه داد.
این خانواده و محیط تربیتی نقش مهمی در شکل‌گیری شخصیت و باورهای سید علی خامنه‌ای ایفا کرده است.
تحصیلات آیت الله خامنه‌ای
سید علی خامنه‌ای تحصیلات خود را در حوزه علمیه آغاز کرد و در سن 11 سالگی تحصیل دینی را در مشهد شروع نمود. او دروس مقدماتی و سطح حوزه را تحت نظر اساتیدی مانند پدرش، شیخ هاشم قزوینی و آیت‌الله میلانی فرا گرفت.
تحصیلات سید علی خامنه‌ای
در سال‌های ۱۳۳۶ شمسی (۱۹۵۷ میلادی) وارد حوزه علمیه قم شد و در آنجا از اساتیدی چون آیت‌الله سید حسین طباطبایی بروجردی، امام خمینی و علامه طباطبایی بهره‌مند گردید. همچنین، در حدود سال ۱۳۳۶ شمسی (۱۹۵۷ میلادی) به نجف سفر کرد و در دروس علمای بزرگ آن زمان مانند سید محسن حکیم و سید ابوالقاسم خویی شرکت کرد، اما پس از مدتی به دلیل مخالفت پدر، به مشهد بازگشت.
پس از بازگشت به مشهد در سال ۱۳۴۳ شمسی (۱۹۶۴ میلادی)، به تدریس و فعالیت‌های سیاسی پرداخت و در حوزه علمیه فعالیت کرد. او تحصیلات رسمی دانشگاهی نداشت اما در زبان‌های عربی، انگلیسی و اردو مسلط است و به شعر و ادبیات علاقه‌مند است.
در ساختار حوزه، عنوان او «آیت‌الله» است و پس از درگذشت آیت‌الله اراکی در دهه ۷۰، برخی نهادهای جمهوری اسلامی او را به‌عنوان مرجع تقلید معرفی کردند.
ثروت سید علی خامنه‌ای
بر اساس اظهارات مسئولان سابق بیت رهبری، خامنه‌ای زندگی ساده‌ای دارد و حقوق رسمی دریافت نمی‌کند؛ زندگی او عمدتاً از نذورات مردمی تامین می‌شود و سطح زندگی‌اش پایین‌تر از متوسط در ایران است.
برخی منابع، دارایی او را بسیار کم و ساده توصیف کرده‌اند، اما خبرگزاری‌ها ادعا می‌کنند که دارایی‌های او حدود ۲۰۰ میلیارد دلار برآورد می‌شود.
رویترز در سال ۲۰۱۳ گزارش داد که خامنه‌ای در کنترل حدود ۹۵ میلیارد دلار دارایی است، که عمدتاً توسط ستاد اجرایی فرمان امام، که مهم‌ترین نهاد اقتصادی وابسته به او است، مدیریت می‌شود.
این ستاد اموال زیادی را از طریق مصادره اموال مردم و اعضای اقلیت‌های دینی به دست آورده است و بخش عمده‌ای از ثروت کشور در اختیار نهادهای مرتبط با دفتر رهبر قرار دارد.
در سال ۱۳۹۸، بنیاد مستضعفان، یکی از این نهادها، سود و درآمد زیادی داشت و برخی خواهان شفافیت مالی در دفتر خامنه‌ای شده‌اند.
اقدامات اقتصادی او شامل خرید سهام بانک‌ها و شرکت‌های بزرگ نیز توسط ستاد اجرایی فرمان امام انجام شده است.
خانه سید علی خامنه‌ای
رهبر جمهوری اسلامی، آیت‌الله خامنه‌ای، در حال حاضر در خانه سازمانی (بیت رهبری) در مرکز تهران زندگی می‌کند که محل سکونت، دفتر کار و مکان برگزاری مراسم رسمی او است.
این مجموعه در چهارراه خیابان‌های ایران، پاستور، فلسطین و آذربایجان واقع شده است و شامل ساختمان‌هایی با طراحی ساده و بدون تزئین است که اتاق‌های متعددی و دکوراسیون ساده دارد.
خانه سید علی خامنه‌ای در پاستور
پیش از تصدی رهبری در سال ۱۳۶۰، او در خیابان پاستور و در خانه‌ای باغ‌دار سکونت داشت. بیت رهبری تحت حفاظت سپاه است و به دلیل حساسیت‌های امنیتی، دسترسی و اطلاع‌رسانی درباره جزئیات داخلی آن محدود است.
شایعات در خصوص سید علی خامنه‌ای
در سال‌های اخیر، شایعات متعددی درباره وضعیت سلامت خامنه‌ای منتشر شده است. در سال ۲۰۱۰، گزارشی مبنی بر ابتلای او به نوع نادری از سرطان خون منتشر شد.
وضعیت جسمانی سید علی خامنه‌ای
در ۱۷ شهریور ۱۳۹۳، وب‌سایت رسمی او اعلام کرد که او تحت عمل جراحی پروستات قرار گرفته است.
علیرضا مرندی، پزشک تیم معالج، گفت عارضه‌ای که داشت، نیاز به عمل داشت و رهبر از نظر پزشکان تبعیت کرد.
او پس از هفت روز بستری در ۲۴ شهریور از بیمارستان مرخص شد و در مصاحبه‌ای گفت جای نگرانی نیست و عمل، کاملاً عادی است.
سید علی خامنه‌ای سرطان پروستات
در سال ۲۰۱۰، گزارشی مبنی بر ابتلای او به نوع نادری از سرطان خون منتشر شد. در سال ۲۰۱۵، روزنامه‌ای ادعا کرد که او به سرطان پروستات در مرحله چهارم مبتلا است و عمر او بیش از دو سال برآورد نمی‌شود.
در سال ۱۳۹۹، خبری منتشر شد که یکی از کاربران توییتر اعلام کرد وضعیت او وخیم است و دیدارش با روحانی لغو شده است، اما مقامات دفتر رهبری این خبر را تکذیب کردند.
در شهریور ۱۴۰۱، گمانه زنی‌ها درباره وخامت حال او افزایش یافت، و منابعی گزارش دادند که او پس از جراحی در بستر بیماری است.
عکسی از او در مراسم مذهبی منتشر شد، اما روزنامه نیویورک تایمز بر صحت اخبار بیماری او تأکید کرد و نشانه‌هایی مانند ناتوانی در نشستن طولانی را ذکر کرد.
دست راست سید علی خامنه‌ای
در ۶ تیر ۱۳۶۰، آیت الله خامنه‌ای هدف ترور ناموفق قرار گرفت و از ناحیه سینه، کتف و دست راست آسیب دید، که منجر به فلج شدن دست راست او شد.
فیسبوک سید علی خامنه‌ای
آدرس پیج سید علی خامنه‌ای در شبکه اجتماعی فیسبوک: Khamenei.ru@
توییتر سید علی خامنه‌ای
آدرس پیج سید علی خامنه‌ای در شبکه اجتماعی توییتر: Khamenei_fa@
ترجمه‌های سید علی خامنه‌ای
آیت‌الله خامنه‌ای نویسنده و مترجم چندین اثر در زمینه‌های دینی، فرهنگی و اجتماعی است. از آثار محبوب او می‌توان به «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» و «پرتویی از نهج‌البلاغه» اشاره کرد. او همچنین ترجمه‌هایی از متون عربی به فارسی دارد و همواره بر اهمیت نقش فرهنگ در سیاست تأکید کرده است.
آثار و تالیفات سید علی خامنه‌ای
برخی از آثار او عبارتند از:
– طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن
– پرتویی از نهج‌البلاغه
– در محضر قرآن
– ترجمه کتاب‌هایی مانند:
– المستقبل لهذا الدین اثر سید قطب
– صلح امام حسن (ع) اثر شیخ راضی آل‌یاسین
تدریس سید علی خامنه‌ای
از زمانی که در مشهد حضور داشت، خامنه‌ای به تدریس مشغول بوده است. ابتدا در سطوح عالی مانند رسائل، مکاسب و کفایه تدریس می‌کرد و پس از انقلاب، در دوره ریاست‌جمهوری نیز به آموزش تفسیر ادامه داد.
از سال ۱۳۶۹، تدریس خارج فقه را آغاز کرد و در حال حاضر مباحثی مانند جهاد، قصاص و مکاسب محرمه را آموزش می‌دهد. کلاس‌های او حدود ۵۰۰ نفر شرکت‌کننده دارد.
ادبیات سید علی خامنه‌ای
آیت‌الله خامنه‌ای به ادبیات و شعر علاقه‌مند است و در دوران کودکی با سبک‌های ادبی آشنا شد.
او مطالعه رمان‌ها و آثار ادبی جهانی را ادامه داد و معتقد است زبان فارسی باید محترم شمرده شود، چون این زبان توانسته فرهنگ، دین و تمدن ملل را منتقل کند.
در سال ۱۳۹۸، نگران شد که زبان فارسی در حال فرسایش است و از صداوسیما خواست از ترویج لغات خارجی خودداری کند.
شعر آیت‌الله خامنه‌ای
خامنه‌ای در شهر مشهد در انجمن‌های ادبی مانند فردوسی و فرخ عضویت داشت و اشعاری سروده است. او دفترچه‌ای به نام «سفینه غزل» داشت که در آن اشعار جدید می‌نوشت.
دفتر شعر او در زمان ساواک مصادره شد و پس داده نشد. تخلص او در اشعار «امین» است. نمونه‌ای از اشعار او در دسترس است.
دیدار شاعران با رهبر
دیدار شاعران با خامنه‌ای، که از دوران ریاست‌جمهوری آغاز شد و در دوران رهبری نیز ادامه یافت، سنتی است که هر سال در نیمه رمضان برگزار می‌شود. برخی معتقدند این جلسات به صورت دستوری و یک‌طرفه است و شاعران تنها اوامر او را اجرا می‌کنند.
در این جلسات، آثار متعددی از شاعران ایرانی و خارجی، از جمله افغانستان، تاجیکستان، پاکستان، آذربایجان، عراق، هند، اوکراین و ترکیه قرائت شده است. شاعران خارجی شعر خود را به زبان خود و سایرین به فارسی خوانده‌اند.
عکس پروفایل سید علی خامنه‌ای
عکس های سید علی خامنه‌ای
عکس سید علی خامنه‌ای
عکس جذاب سید علی خامنه‌ای
فعالیت‌های سیاسی خامنه‌ای
سید علی خامنه‌ای از دهه ۱۳۳۰ شمسی فعالیت‌های سیاسی‌اش را علیه رژیم پهلوی آغاز کرد. او یکی از اولین روحانیونی بود که از امام خمینی حمایت نمود و به دلیل فعالیت‌های انقلابی‌اش چندین بار توسط ساواک بازداشت، زندانی و تبعید شد. سخنرانی‌های افشاگرانه‌اش در مساجد مشهد، تهران و تبریز نقش مهمی در بیداری و آگاهی‌بخشی به مردم ایفا کرد.
خامنه‌ای قبل از انقلاب
سید علی خامنه‌ای فعالیت‌های سیاسی خود را در دهه ۱۳۴۰ آغاز کرد و در این مدت چندین بار توسط ساواک بازداشت شد. اولین بار در خرداد ۱۳۴۲ در بیرجند به دلیل سخنرانی درباره یورش به مدرسه فیضیه و سلطه اسرائیل، بازداشت و زندانی شد. پس از تظاهرات ۱۵ خرداد، به مشهد منتقل و ده روز در بازداشت بود.
پیروزی انقلاب و سید علی خامنه‌ای
در ۲۳ دی ۱۳۵۷، روح‌الله خمینی شورای انقلاب اسلامی را تشکیل داد و روز بعد، شاه از ایران خارج شد. پس از خروج شاه و شکست دولت شاپور بختیار، خمینی در ۱۲ بهمن همان سال از فرانسه به ایران بازگشت.
با اعلام بی‌طرفی ارتش در ۱۵ بهمن، دولت موقت به رهبری مهدی بازرگان تشکیل شد. سرانجام، در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، انقلاب اسلامی به پیروزی رسید.
سید علی خامنه‌ای پس از انقلاب ۱۳۵۷
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۱۳۵۷، وی به سرعت در مسئولیت‌های مهمی منصوب شد:
مسئولیت‌ها:
– عضو شورای انقلاب اسلامی
– نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی (دوره اول)
– امام جمعه موقت تهران (از ۱۳۵۹)
– نماینده امام در شورای عالی دفاع
– رئیس‌جمهور ایران (۱۳۶۰–۱۳۶۸) – دومین رئیس‌جمهور پس از ابوالحسن بنی‌صدر
– عضو حزب جمهوری اسلامی (تا انحلال آن)
آیت‌الله خامنه‌ای پس از انقلاب
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷، آیت‌الله خامنه‌ای به سرعت در مناصب کلیدی منصوب شد. او عضو شورای انقلاب، امام جمعه تهران، نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی و یکی از شخصیت‌های اثرگذار در شکل‌گیری ساختار جدید نظام جمهوری اسلامی بود.
عضویت در شورای انقلاب
در اوایل انقلاب، خامنه‌ای با عضویت در شورای انقلاب نقش مهمی ایفا کرد. این شورا، به دستور خمینی و در آبان ۱۳۵۷ تشکیل شد و در ۲۲ دی همان سال به صورت رسمی فعالیت خود را آغاز کرد.
او، با پیشنهاد مرتضی مطهری، در دی‌ماه وارد شورا شد و در تصمیم‌گیری‌های کلیدی مانند مذاکره با مقامات داخلی و خارجی نقش داشت.
در تمام دوره‌های فعالیت شورا، ثابت‌عضو باقی ماند و در تیر ۱۳۵۸، به معاونت امور انقلاب وزارت دفاع منصوب شد. همچنین، عضو کمیسیون وزرای امنیتی، مسئول مرکز اسناد و سرپرستی سپاه پاسداران بود.
تاریخچه انتخاباتی خامنه‌ای
در اسفند ۱۳۵۸، از سرپرستی سپاه استعفا داد تا در انتخابات مجلس شرکت کند.
او در اسفند ۱۳۵۸ برای نخستین دوره مجلس شورای اسلامی نامزد شد و با حمایت ائتلافی شامل جامعهٔ روحانیت مبارز و حزب جمهوری اسلامی، در اردیبهشت ۱۳۵۹ در حوزهٔ تهران پنجم وارد مجلس شد.
او به عنوان عضو و رئیس کمیسیون امور دفاعی فعالیت داشت و در زمان جنگ ایران و عراق، به دلیل حضور در جبهه‌ها، جلسات مجلس را کمتر شرکت می‌کرد.
پس از جراحت در تیر ۱۳۶۰، در موارد معدود در مجلس حاضر شد و در مهر همان سال، پس از انتخاب به عنوان رئیس‌جمهور، از مجلس خارج شد.
ریاست جمهوری خامنه‌ای
در سال ۱۳۶۰، پس از عزل بنی‌صدر، سید علی خامنه‌ای به عنوان دومین رئیس‌جمهور ایران انتخاب شد و به مدت دو دوره متوالی (۱۳۶۰ تا ۱۳۶۸) عهده‌دار ریاست‌جمهوری بود. دوران او همزمان با جنگ ایران و عراق، تحریم‌ها و روند بازسازی کشور بود و در این مدت با رهبر وقت، امام خمینی، همکاری نزدیک داشت.
خامنه‌ای امام جمعه تهران
خامنه‌ای از ۲۴ دی ۱۳۵۸ به عنوان امام جمعه تهران منصوب شد و در طول چهل سال، بیش از ۲۴۰ نماز جمعه برگزار کرده است.
دوره اول امامت از دی‌ماه ۱۳۵۸ تا تیر ۱۳۶۰ بود، که در آن ترور شد. دوره دوم، پس از ترور و تا زمان رهبری او ادامه داشت و در نماز جمعه اسفند ۱۳۶۳، بمب‌گذاری شد که منجر به کشته شدن ۱۴ تن و زخمی شدن ۸۸ نفر شد.
دوره سوم، از زمان رهبری تاکنون است و اولین نماز جمعه پس از بهمن ۱۳۹۰ در خرداد ۱۳۹۸ برگزار شد.
ترور نافرجام سید علی خامنه‌ای
در تاریخ ۶ تیر ۱۳۶۰، در مسجد ابوذر تهران، هنگام سخنرانی، یک بمب منفجر شد که آسیب جدی به دست راست خامنه‌ای وارد کرد.
این ترور توسط سازمان مجاهدین خلق انجام شد. وی پس از درمان، به فعالیت‌های سیاسی خود ادامه داد و این حادثه یکی از عوامل محبوبیت او در میان نیروهای انقلابی شد.
ترور آیت‌الله خامنه‌ای
در حین سخنرانی در مجلس، خامنه‌ای هدف ترور قرار گرفت. بمب‌گذاری آن زمان، یک هفته پس از عزل بنی‌صدر بود و چند روز بعد، انفجار در حزب جمهوری اسلامی رخ داد که منجر به کشته شدن چندین عضو شد.
بمب جاسازی شده در ضبط صوت، نزدیک قلب او قرار داشت و هنگام انفجار، او مجروح و بی‌هوش شد.
او به بیمارستان منتقل شد و دست راستش از کار افتاد. برخی معتقدند سازمان مجاهدین خلق یا گروه فرقان مسئول این ترور بودند.
دوران ریاست‌جمهوری خامنه‌ای
در دوران ریاست‌جمهوری خامنه‌ای، ساختار نهاد ریاست‌جمهوری کم‌توجه و ناکامل بود، بنابراین او تلاش کرد دفتر و کارگروه‌های مشورتی تشکیل دهد. در ۱۳۶۵، قانون اختیارات رئیس‌جمهور تصویب شد تا وظایف او مشخص‌تر گردد. او در مواردی با موسوی اختلاف نظر داشت، از جمله در مسائل اقتصادی و وزرا. پس از پایان جنگ، تمرکز زیادی بر مذاکرات خارجی و مدیریت جنگ داشت و رئیس شورای عالی پشتیبانی جنگ بود.
در سیاست خارجی، سفرهای متعددی به کشورهای منطقه و سازمان‌های بین‌المللی انجام داد و در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی کرد.
او همچنین در حمایت از گروه‌های شیعی و مبارزان اسلامی فعال بود و در سفرهای استانی با مردم دیدار می‌کرد تا مسائل اقتصادی و امنیتی را پیگیری کند. در کل، دوران او با توسعه سیاست داخلی و خارجی و مدیریت بحران‌های جنگ و امنیت همراه بود.
نقش خامنه‌ای در شورای عالی انقلاب فرهنگی
در ۸ شهریور ۱۳۶۲، بر اساس حکم خمینی، خامنه‌ای اولین ترمیم عمده در ستاد انقلاب فرهنگی را انجام داد و مسئولان اجرایی مانند نخست‌وزیر، وزرای فرهنگ و آموزش عالی و ارشاد اسلامی و دو دانشجو به اعضای ستاد افزود.
پس از بازگشایی دانشگاه‌ها و گسترش فعالیت‌ها، در آذر ۱۳۶۳، دومین ترمیم صورت گرفت و ستاد به شورای عالی انقلاب فرهنگی تغییر نام داد، و رئیس‌جمهور به عنوان رئیس شورا تعیین شد.
در سال ۱۳۷۵، در دوران رهبری، سومین دوره شورای انقلاب فرهنگی تشکیل شد و خامنه‌ای اعضای جدید شورا را منصوب و بر اهمیت وظایف آن تأکید کرد.
خامنه‌ای و مجمع تشخیص مصلحت
در سال ۱۳۶۶، به دنبال اختلافات بین مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان درباره تصویب لوایح، خمینی در ۱۷ بهمن با تشکیل مجمع تشخیص مصلحت نظام موافقت کرد و خامنه‌ای را به عنوان اولین رئیس این مجمع منصوب نمود. او این سمت را تا پایان دورهٔ ریاست‌جمهوری خود حفظ کرد.
رهبری سید علی خامنه‌ای
قبل از درگذشت امام خمینی، حسینعلی منتظری به عنوان جانشین او انتخاب شده بود، اما در ۶ فروردین ۱۳۶۸، خمینی او را عزل کرد و منتظری استعفا داد.
پس از مرگ خمینی، مجلس خبرگان رهبری در ۱۴ خرداد ۱۳۶۸، خامنه‌ای را که در آن زمان رئیس‌جمهور بود، به عنوان رهبر موقت جمهوری اسلامی برگزید.
این رویداد یکی از لحظات مهم تاریخ جمهوری اسلامی محسوب می‌شود و به‌دلیل نبود جانشین مشخص برای خمینی و شرایط حساس جنگ با عراق و فشارهای بین‌المللی، اهمیت زیادی داشت.
برگزیدن رهبر جمهوری اسلامی ایران
پس از درگذشت خمینی، مجلس خبرگان در ۱۴ خرداد ۱۳۶۸، جلسه‌ای فوق‌العاده تشکیل داد و ابتدا با اکثریت، استعفای حسینعلی منتظری را تأیید کرد.
در مسئله جانشینی، موضوع انتخاب مرجع تقلید یا رهبری شورایی مطرح بود، اما توافقی حاصل نشد. نام خامنه‌ای برای رهبری فردی مطرح شد و هاشمی رفسنجانی درباره صلاحیت او سخن گفت.
در نهایت، ۶۰ نفر از ۷۴ عضو، با وجود مخالفت خامنه‌ای، او را به عنوان رهبر موقت انتخاب کردند. پس از اصلاح قانون اساسی و برگزاری همه‌پرسی، مجلس خبرگان در رأی‌گیری نهایی، خامنه‌ای را به عنوان رهبر دائمی نظام برگزید.
رهبری جمهوری اسلامی ایران
پس از رحلت امام خمینی در خرداد ۱۳۶۸، مجلس خبرگان رهبری آیت‌الله خامنه‌ای را به عنوان رهبر جمهوری اسلامی ایران برگزید.
در زمان رهبری ایشان، ساختار نظامی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی کشور دگرگونی‌هایی را تجربه کرد. سیاست‌های کلان نظام مانند مقاومت در برابر غرب، توسعه منطقه‌ای، برنامه هسته‌ای و اقتصاد مقاومتی از رویکردهای مهم رهبری او بوده‌اند.
ویژگی‌های دوران رهبری سید علی خامنه‌ای
– تقویت نهادهای نظامی، به‌ویژه سپاه پاسداران
– توسعه حوزه نفوذ منطقه‌ای ایران، به‌ویژه محور مقاومت
– تأکید بر استقلال سیاسی و اقتصادی از غرب
– مقابله با تحریم‌های گسترده آمریکا و غرب
– حمایت از فناوری هسته‌ای
– هدایت فضای فرهنگی با تأکید بر “انقلاب فرهنگی”
دیدگاه‌های اقتصادی خامنه‌ای
خامنه‌ای اعتقاد دارد اقتصاد اسلامی بر دو اصل «افزایش ثروت ملی» و «توزیع عادلانه و رفع فقر» استوار است، و هر برنامه‌ای که این اصول را تأمین کند، معتبر است.
در سال ۱۳۸۹، مفهوم «اقتصاد مقاومتی» را مطرح کرد و آن را اقتصادی دانست که هم رشد را حفظ می‌کند و هم آسیب‌پذیری در برابر تحرکات جهانی را کاهش می‌دهد، و بر مردم‌پایه بودن آن تأکید دارد.
او بر اهمیت جهش تولید تأکید می‌کند، زیرا آن را کلید اصلاح شاخص‌های اقتصادی، کاهش بیکاری، رونق صادرات، افزایش درآمد ارزی و استقلال اقتصادی می‌داند.
دیدگاه‌های نظامی خامنه‌ای
خامنه‌ای معتقد است ایران باید توان نظامی خود را تقویت کند تا از جنگ و درگیری جلوگیری شود و حضور منطقه‌ای و قدرت موشکی کشور غیرقابل مذاکره است.
پس از کشته شدن قاسم سلیمانی، او وعده انتقام سخت داد و خواستار پایان نفوذ آمریکا در منطقه شد.
او فتوای حرام بودن تولید و استفاده از سلاح‌های هسته‌ای را صادر کرده است، اما مدارک نشان می‌دهد برنامه‌هایی پنهانی برای دستیابی به سلاح هسته‌ای وجود دارد که سبب تردید در اروپا شده است.
او بر اهمیت فناوری هسته‌ای برای مقاصد غیرنظامی تأکید دارد، اما این فتوای او مورد مناقشه است و آمریکا معتقد است تصمیم‌گیری‌هایشان بر اساس فتوای خامنه‌ای نیست.
مرجعیت سید علی خامنه‌ای
در آذر ۱۳۷۳، پس از درگذشت محمدعلی اراکی، موضوع مرجعیت خامنه‌ای مطرح شد. برخی علما و نهادهای حوزوی او را مرجع صلاحیت‌دار معرفی کردند، اما برخی دیگر مانند منتظری و فضل‌الله این ادعا را نپذیرفتند.
او اولین کتاب فقهی خود را در سال ۱۳۷۱ نوشت و در رسانه‌های حکومتی، او و هاشمی رفسنجانی با عنوان «آیت‌الله» معرفی شدند، هرچند این عنوان و تثبیت او مورد بحث و مناقشه بود.
مخالفت‌های فقهی و قانون اساسی، که شرط مرجعیت را نیازمند صلاحیت علمی و تقوایی می‌دانست، در این انتخاب تأثیرگذار بود، اما خمینی در نامهای در سال ۱۳۶۸ اعلام کرد که شرط مرجعیت برای رهبر لازم نیست و کافی است مجتهد عادل و مورد تأیید خبرگان باشد.
سیاست داخلی سید علی خامنه‌ای
در دوران رهبری خامنه‌ای، سیاست داخلی با برگزاری پنجمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری و همه‌پرسی اصلاح قانون اساسی آغاز شد.
روابط او با رؤسای‌جمهور مختلف، از جمله هاشمی رفسنجانی، خاتمی و احمدی‌نژاد، متفاوت بوده است؛ در حالی که با رفسنجانی روابط خوبی داشت، در دوره احمدی‌نژاد روابط تیره‌تر شد.
در دوره روحانی، مذاکرات هسته‌ای و برجام انجام شد، اما پس از خروج آمریکا از برجام، خامنه‌ای او را مورد نقد قرار داد.
او در حوزه سلامت، واردات واکسن کرونا را ممنوع اعلام کرد و بر تولید واکسن داخلی تأکید داشت.
خامنه‌ای سیاست‌های اقتصادی و علمی، از جمله حمایت از تحقیقات در زمینه سلول‌های بنیادی، را ترویج کرد.
سیاست خارجی سید علی خامنه‌ای
در حوزه سیاست خارجی، خامنه‌ای دفاع از مسلمانان و مبارزه با استثمار و استعمار را اصول اصلی می‌داند.
او از مقاومت در منطقه حمایت می‌کند و سیاست منطقه‌ای ایران را برخلاف سیاست‌های آمریکا می‌داند، همچنین مواضع محکمی علیه مداخلات عربستان سعودی اتخاذ کرده و از محور مقاومت در سوریه حمایت می‌نماید.
او آزار مسلمانان روهینگیا را محکوم کرد و در سیاست منطقه‌ای بر حمایت از مقاومت و دفاع از ملت سوریه تأکید کرده است.
سید علی خامنه‌ای رهبر ایران
بر اساس شاخص‌های مردم‌سالاری اکونومیست، حکومت خامنه‌ای یک رژیم اقتدارگرا است.
در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۸، او به ترتیب در رتبه‌های هجدهم و هفدهمین فرد قدرتمند جهان قرار گرفت. نگاه منطقی و عمل‌گرایانه او او را از بسیاری رهبران ایران متمایز کرده است.
با این حال، منتقدان معتقدند خامنه‌ای خود را عقل کل می‌داند و توان یادگیری از اشتباهاتش را ندارد.
جایگاه خامنه‌ای در جهان
کریم سجادپور و دیگر تحلیل‌گران او را قدرتمندترین رهبر در خاورمیانه می‌نامند و می‌گویند قدرت او از طریق نهادهای وفادارش پنهان می‌شود.
او در فهرست دشمنان آزادی رسانه‌ها قرار دارد و در سال ۲۰۰۰، یکی از ده دشمن اصلی آزادی بیان شناخته شد.
قانون اساسی جمهوری اسلامی، اختیارات بی‌حد و حصر رهبر را تأیید می‌کند، و دیوید والچنسکی او را در رتبه نهمین دیکتاتور زنده جهان قرار داده است.
در فوریه ۲۰۲۴، حساب‌های او در متا به دلیل نقض قوانین مربوط به ترویج سازمان‌ها و افراد خطرناک مسدود شد.
بازداشت سید علی خامنه‌ای
در سفر به زاهدان در دی‌ماه ۱۳۴۲، او مجدد بازداشت و در تهران زندانی شد. در سال‌های بعد، در کنار فعالیت‌های سیاسی، گروهی مخفی برای مبارزه با رژیم تشکیل داد که در سال ۱۳۴۵ توسط ساواک کشف شد. او در این دوران فعالیت‌هایی مانند ترجمه کتاب، امامت مسجد و برگزاری جلسات تفسیر و ایدئولوژی انجام داد.
اما در سال‌های ۱۳۵۰–۱۳۵۳ چندین بار بازداشت و در زندان‌های مختلف، از جمله کمیته مشترک ضدخرابکاری، زندانی شد. ساواک خانه و فعالیت‌های او را تفتیش و ضبط کرد. پس از آزادی، به فعالیت‌های سیاسی و تبلیغی‌اش ادامه داد و درباره فعالیت‌های مسلحانه و مبارزه فکری هشدار داد. او در این دوران تلاش کرد تا از طریق جلسات و کلاس‌های مخفی، بر مبارزه و تبیین ایدئولوژی اسلامی تمرکز کند.
بازداشت آیت‌الله خامنه‌ای
در اواخر سال ۱۳۵۶، نیروهای امنیتی رژیم پهلوی خامنه‌ای را دستگیر و به مدت سه سال به ایرانشهر تبعید کردند و از خروج او برای زیارت عتبات جلوگیری شد. در اوج مبارزات انقلاب ۱۳۵۷، پس از آزادی، به مشهد بازگشت و فعالیت‌های انقلابی خود را در مسجد آل رسول و دیگر اماکن ادامه داد. پس از کشتار یزد، نامهای اعتراضی منتشر کرد و در تیر ۱۳۵۷، به‌خاطر اعتراض طلاب به تبعید، توسط نیروهای امنیتی سرکوب شد.
تبعید سید علی خامنه‌ای
او سپس به جیرفت تبعید شد، ولی در شهریور همان سال به کهنوج رفت و فعالیت‌های خود را ادامه داد. در مهر ۱۳۵۷، راهی مشهد شد و با فعالیت‌های افشاگرانه و سخنرانی‌های خود، نقش مهمی در انقلاب ایفا کرد. با حضور خمینی در فرانسه، او خواستار بازگشت او شد و در تظاهرات و اعتراضات مشهد شرکت کرد.
در دی‌ماه ۱۳۵۷، به همراه دیگر مبارزان، در تظاهرات و فعالیت‌های ضد حکومتی فعال بود و در عاشورای آن سال، خطبه‌هایی علیه رژیم خواند. پس از پیروزی، به تهران رفت و در کمیته تبلیغات و شورای انقلاب نقش مهمی ایفا کرد و در تظن‌ها و نشر اعلامیه‌ها شرکت داشت.
خدمات نظامی و پیشینه فقهی سید علی خامنه‌ای
| موضوع | جزئیات | موضوع | جزئیات |
| وفاداری نظامی | نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران | زمینه فقهی | اصول فقه، تفسیر قرآن |
| خدمت/شاخه نظامی | سپاه پاسداران، ستاد جنگ‌های نامنظم، قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیا | تحصیلات حوزوی | درس سطح، درس خارج |
| سال‌های خدمت نظامی | ۱۳۵۸؛ ۱۳۶۰–۱۳۵۹؛ ۱۳۶۲–۱۳۶۰ | محل تحصیل | حوزه علمیه قم، نجف، خراسان |
| فرماندهی/عملیات‌ها | فرمانده سپاه پاسداران، قرارگاه خاتم‌الانبیا؛ شورش کردها، جنگ ایران و عراق | مرتبه حوزوی | آیت‌الله العظمی |
⏬مقالات پیشنهادی⏬
نتانیاهو نقض آتش بسمصدومیت تیم ملی در لیگ ملت هاخداحافظی علیرضا منصوریان از فوتبال
